ZESPÓŁ PARKOWY W OSTROMECKU   gm. Dąbrowa Chełmińska, pow. Bydgoszcz

kategoria:

zabytki architektury - pałace, dworki, chaty

opis:

 Zespół pałacowo-parkowy w Ostromecku składa się z dwóch pałaców oraz dwóch otaczających je parków: ogrodu włoskiego i parku w stylu angielskim.
Ogród włoski, założony przed 1714 rokiem, jest najstarszą częścią parkową w Ostromecku. Rozciąga się za pałacem myśliwskim w kierunku starorzecza Wisły. Park jest wielopoziomowy, prowadziły do niego szerokie drewniane schody, dotychczas jeszcze nie odbudowane. Z dwóch stron znajdowały się tarasy kwiatowe wzmacniane głazami i murem. Od wschodu na skarpie znajdowała się grota - kapliczka i mała lodownia, w strumyku zaś dwie studnie z zastawkami. Ze zbocza biegną dwa podwójne szpalery lip podkreślające osiowość kompozycji. Północne zakończenie osi stanowiła sadzawka z fontanną - obecnie nieistniejąca. Po wschodniej i zachodniej stronie szpalerów rozplanowano ogrody opierające się na schemacie kwaterowym, obsadzone różnymi gatunkami drzew. Aleja włoskiego ogrodu kończy się przy jeziorze, będącym dawnym korytem Wisły. Skarpę ujęto trzema tarasami i murem oporowym z kamienia polnego z półkolistą basteją w południowo-wschodnim narożniku. Poniżej tarasów są jeszcze widoczne ślady stawu, fontanny i obwałowania.
Park w stylu angielskim został założony wokół nowego pałacu w latach 1830-40. W zagospodarowaniu przestrzennym parku uwzględniono naturalną rzeźbę terenu i układ wodny. Składał się z części zielonej oraz leśnej, oddzielonej szosą od reszty lasu. Od strony szosy usytuowane są 3 stawy zw. "Kluczykami". Natomiast od strony folwarcznej park został ogrodzony murem. Przed pałacem utworzono kolisty podjazd z obszernym gazonem pośrodku. Z dwóch stron gazonu posadzono drzewa ozdobne, będące obecnie pomnikami przyrody - lipa drobnolistna o obwodzie ponad 3 m, czarna sosna i buk czerwony. Z drugiej strony pałacu na terenie zielonym rosną pojedyncze egzemplarze dębu szypułkowego (obwód ponad 3 m), kasztanowców białych oraz jeden kasztanowiec czerwony. Na wzgórzu koło muszli rośnie rośnie pojedyncza lipa drobnolistna, a w otoczeniu na poboczach - wielopienne okazy lip i klonów.
   Do zielonego parku krajobrazowego przylega leśna część parku z oczkami wodnymi. Pierwotny las został wkomponowany w park i stanowi uzupełnienie polany widokowej. W leśnej części parku dominują zbiorowiska grądowe wysokie i niskie. Występują też enklawy łęgowe i olsowe nad jeziorem.
   W zbiorowiskach olsowych dominują olchy czarne z udziałem wiązu, brzozy brodawkowatej i jesionu wyniosłego. W podszycie i w podroście: brzoza omszona, bluszcz pospolity, bez czarny, kruszyna pospolita, leszczyna pospolita, czeremcha zwyczajna.
   Nad starorzeczem, koło jeziora występuje zbiorowisko łęgowe. Znajdziemy tam dorodne okazy olszy czarnej o obwodzie  4,30 m, wierzby kruchej o obwodzie 3,20 m a także szakłaka pospolitego (obwód 1,7 m). W warstwie podrostów występuje: czeremcha zwyczajna, dereń świdwa, bez czarny, głóg jednoszyjkowy, porzeczka czarna i alpejska, kruszyna pospolita.
   W centralnej części parku, usytuowanej na falistym terenie górnego tarasu, występują zbiorowiska grądu wysokiego. Stanowią większą część obszaru leśnej części parku. Do 1983 r., w którym nastąpiła inwazja brudnicy mniszki i konieczne było wycięcie drzew, dominowała sosna zwyczajna w wieku około 150-230 lat. Po tej klęsce ekologicznej obumarło ok. 98% sosny zwyczajnej  oraz wszystkie świerki, jodły i daglezje. Obecnie w drzewostanie dominują: klon pospolity i klon jawor, dąb szypułkowy, buk pospolity, kasztanowiec zwyczajny, lipa drobnolistna.
   Do pomników przyrody w ostromeckim parku zaliczono: 20 kasztanowców białych, 17 dębów szypułkowych, 11 lip drobnolistnych, 5 wiązów szypułkowych, 4 buki pospolite, 2 dęby szypułkowe, klon pospolity, jesion wyniosły, olszę czarną i sosnę wejmutkę.

źródło: Świetlik J., Ostromecko, Przewodnik po Zespole Parkowym w Ostromecku, Ostromecko, 2002
Kaja R., Przewodnik po zespołach pałacowych i dworskich, Bydgoszcz, 2002                         
jak trafić: Ostromecko leży koło Bydgoszczy 2-3 km od rogatek miasta, przejeżdżając most w na Wiśle (od strony Bydgoszczy - dzielnicy Fordon) skręcić na najbliższym skrzyżowaniu w lewo i droga już poprowadzi, kompleks pałacowy z parkiem będzie widoczny po lewej stronie (zobacz na mapie). Do Ostromecka można dojechać autobusami PKS z Bydgoszczy lub z Chełmna oraz od niedawna przywróconą po kilku latach linią kolejową na trasie Bydgoszcz - Chełmża. W okresie letnim do Ostromecka dojeżdżają autobusy komunikacji miejskiej z Bydgoszczy.
 
zdjęcie:

Ogród włoski
fot. ze strony www.panoramio.com

Park angielski
fot. D. Adamczyk