GOSTYNIŃSKO-WŁOCŁAWSKI PARK KRAJOBRAZOWY

obiekty przyrodnicze - parki krajobrazowe

Gostynińsko-Włocławski Park Krajobrazowy (GWPK) został utworzony w 1979 roku. Jego teren jest najbardziej wysuniętym na południe obszarem o rzeźbie młodoglacjalnej. Przestrzeń geomorfologiczną tworzą trzy elementarne jednostki: wysoczyzna lodowcowa, poziomy fluwioglacjalne i doliny rzeczne. W obrębie tych jednostek występuje wiele mniejszych form morfologicznych m.in. skarpy, kemy, ozy, wydmy, zagłębienia bezodpływowe. Wydmy są elementem charakterystycznym dla GWPK i pokryte są zbiorowiskami leśnymi różnych odmian borów sosnowych i mieszanych.
   Obszary wodne zajmują łącznie 3,5% powierzchni GWPK. Najciekawszym elementem sieci hydrologicznej Gostynińsko-Włocławskiego Parku Krajobrazowego są jeziora, których w tej części Pojezierza Gostynińskiego jest 43.
   Lasy GWPK zajmują ponad 62% powierzchni i są administrowane przez trzy nadleśnictwa: Włocławek, Gostynin, Łąck. Lasy te zostały zaliczone do Leśnego Kompleksu Promocyjnego - Lasy Gostynińsko-Włocławskie. W obrębie zbiorowisk leśnych powierzchniowo przeważają bory sosnowe i mieszane. W dolinach rzek i wokół jezior skupiają się łęgi i olsy. W okolicach Łącka znajduje się kompleks lasów grądowych i dąbrów.
   Na terenie Gostynińsko-Włocławskiego Parku Krajobrazowego ważną pozycję zajmuje 70 jednostek roślinności nieleśnej w randze zespołu. Są to zbiorowiska wodne, szuwarowe i naturalne torfowiska jak i półnaturalne lub antropogeniczne fitocenozy łąkowe, pastwiskowe, murawowe, okrajkowe i synantropijne.
   Flora Parku charakteryzuje się różnorodnością i bogactwem gatunków, a środowisko przyrodnicze stanowi przedmiot różnorodnych badań. Stwierdzono tutaj około 800 gatunków roślin naczyniowych tj. paprotników i kwiatowych. Liczni są także przedstawiciele gatunków rzadkich w skali regionu, a nawet kraju. Łączną ich liczbę ocenia się na 180, z czego znaczną część śmiało można uznać za osobliwości florystyczne tego terenu. Stwierdzono 52 gatunki objęte ochroną prawną, w tym 37 objętych jest ochroną całkowitą, a 15 ochroną częściową. Rośliny niższe, tj. glony, grzyby, mszaki i porosty rozpoznano jedynie częściowo. Znamienną cechą flory Gostynińsko-Włocławskiego Parku Krajobrazowego jest udział reliktów glacjalnych i elementów o charakterze podgórskim i górskim.
   Zróżnicowanie biotopów o różnej trofii ma wpływ na różnorodność świata kręgowców. W stosunku do potencjalnej liczby gatunków niżu Polski  liczba stwierdzonych na terenie GWPK kręgowców stanowi od 70 do 100% ogółu. Najliczniejszą grupę stanowią ptaki. Ogólnie stwierdzono występowanie około 180 gatunków ptaków, w tym około 135 osiąga tutaj sukces rozrodczy. Do najcenniejszych osobliwości ornitologicznych należy zaliczyć: bociana czarnego, kulika wielkiego, żurawia, bataliona, sieweczkę obrożną, wąsatkę, wodniczkę, bąka (wszystkie umieszczone w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt), rycyka, biegusy i orła bielika.
   Na terenie Parku stwierdzono występowanie 57 gatunków ssaków. Na szczególną uwagę zasługuje rząd owadożernych reprezentowanych m.in. przez jeża wschodniego, ryjówkę aksamitną i malutką oraz rzęsorka rzeczka i rząd nietoperzy w liczbie 11 gatunków. Świat fauny uzupełnia bóbr europejski introdukowany w 1981 roku oraz sokół wędrowny reintrodukowany w 1991 roku.
   O tym, że teren Gostynińsko-Włocławskiego Parku Krajobrazowego posiada liczne i unikalne osobliwości przyrodnicze oraz elementy o wybitnych walorach krajobrazowych świadczy utworzenie 13 rezerwatów. Wszystkie te obiekty mają statut rezerwatów częściowych. Dominują rezerwaty typu leśnego. Na terenie województwa kujawsko-pomorskiego są to: Olszyny Rakutowskie – największy na Kujawach kompleks lasów liściastych typu olsów i łęgów jesionowo-olszowych, Wójtowski Grąd, Jazy – powołany w celu ochrony stanowisk lęgowych czapli siwej, obecnie ochroną objęto starodrzew sosnowy, rezerwat geomorfologiczny Gościąż.
   Jedynym rezerwatem faunistycznym jest Jezioro Rakutowskie (woj. kujawsko-pomorskie) będące największym na Pojezierzu Gostynińskim ekosystemem wodnym o cechach naturalnych. Rezerwat z przyległymi łąkami to obszar specjalnej ochrony ptaków Natura 2000. Rezerwat Jezioro Rakutowskie to został zarejestrowany pod nazwą Błota Rakutowskie  jako "Ostoja ptaków w Europie" oraz jako "Ostoja ptaków w Polsce".
   Nie są to jedyne cenne przyrodniczo tereny w tej części Parku. Rezerwaty przyrody w mazowieckiej części GWPK są typowymi rezerwatami leśno-krajobrazowymi. Są to: Dąbrowa Łącka, Korzeń, Łąck, Jastrząbek, Kresy, Komory, Lucień i Lubaty.