ZESPÓŁ PARKÓW KRAJOBRAZOWYCH
CHEŁMIŃSKIEGO I NADWIŚLAŃSKIEGO

obiekty przyrodnicze - parki krajobrazowe

Historia parku sięga 1993 roku, kiedy to powołano Zespół Nadwiślańskich Parków Krajobrazowych, a po drugiej stronie Wisły w 1998 r. utworzono Chełmiński Park Krajobrazowy. W marcu 1999 oba parki zostały połączone w Park Krajobrazowy Doliny Dolnej Wisły, a ostatecznie zmienił on swoją nazwę na Zespół Parków Krajobrazowych Chełmińskiego i Nadwiślańskiego dnia 21 maja 2003 roku.
   W parku ochronie podlega prawo- i lewobrzeżna część Wisły na odcinku od Bydgoszczy do miejscowości Nowe. Obszar o długości prawie 100 km i powierzchni ponad 60 tys. ha jest największym zespołem prawnie chronionym w województwie kujawsko-pomorskim. Pod względem administracyjnym, położony jest na terenie 4 powiatów i 16 gmin.
   Szczególne walory przyrodnicze, duże zróżnicowanie rzeźby terenu, gleb, klimatu oraz wód znajduje swoje odzwierciedlenie w bogactwie flory i fauny. Na terenie Zespołu Parków znajduje się 14 rezerwatów przyrody, występuje wiele rzadkich gatunków roślin i zwierząt, które chronione są w ramach opracowanego programu czynnej ochrony gatunków zagrożonych. W granicach Parku znajduje się 97 pomników przyrody ożywionej (pojedyncze drzewa i ich zgrupowania) oraz 4 obiekty przyrody nieożywionej (jaskinia, głaz narzutowy i dwa źródła), które wzbogacone są przez cenne obiekty historyczne Chełmna, Świecia i Nowego.
   W środowisku przyrodniczym Parku można wyróżnić trzy podstawowe typy krajobrazu naturalnego: dno doliny, strefę zboczową i wysoczyznę morenową. Na zboczach doliny Wisły występują lasy grądowe i bory mieszane, natomiast na wysoczyźnie i rzecznych terasach przeważnie są to bory.
   Flora roślin naczyniowych (kwiatowych i paprotników) liczy około 1000 gatunków i jest bardziej zróżnicowana niż na obszarze poza zespołem parków. Stwierdzono tutaj 67 gatunków roślin pod całkowitą ochroną i 14 pod częściową. Większość roślin chronionych to jednocześnie gatunki zagrożone wyginięciem, zamieszczone w "Czerwonej Księdze". Z występujących tu gatunków roślin chronionych wymienić należy: rośliny kserotermiczne (ostnica włosowata i ostnica Jana, miłek wiosenny, wężymord stepowy), lilię złotogłów, listerę jajowatą, śnieżynkę przebiśnieg i len austriacki.
   Przypuszcza się, że obszar parku jest zamieszkiwany przez wszystkie gatunki typowe dla polskiego niżu, jednakże świat zwierząt nie jest dostatecznie poznany i brakuje danych pozwalających na ocenę liczebności, rozmieszczenia oraz rozprzestrzenienia.
   Najlepiej poznana jest fauna ptaków. W okresie lęgowym odnotowano 123 gatunki ptaków. 65 gatunków gniazduje na terenie parku na pewno, dla 50 stwierdzono gniazdowanie prawdopodobne, a dla 8 możliwe. Występuje tutaj 16 gatunków ptaków zagrożonych i 1 gatunek skrajnie zagrożony wyginięciem w Europie oraz 6 silnie zagrożonych i 21 zagrożonych w Polsce. Na obszarze ZPKChiN, ze względu na atrakcyjność siedliska, szczególnie dogodne warunki znajdują ptaki wędrowne. Jest on usytuowany wzdłuż szlaku wędrówkowego korytarza Doliny Wisły. Wiosenne wylewy rzeki tworzą bogaty w odpowiednie miejsca do żerowania obszar, a podczas zimy wiele gatunków ptaków ma tu swoje zimowiska. Koncentracje kaczek w tym okresie mogą dochodzić w pewnych miejscach nawet do kilku tysięcy osobników.  Z gatunków ptaków zimujących wymienić można: gągoły, czernice, nurogęsi, mewy, czaple siwe, łyski, krzyżówki i łabędzie nieme, a z gatunków ptaków drapieżnych - orła bielika i myszołowa włochatego.
  Z innych gatunków objętych czynną ochroną wymienić można np. troć wędrowną i salwinię pływającą.