ŚREDNIOWIECZNY MOST W GRUDZIĄDZU
zabytki architektury - zabytki techniki
Do wysunięcia takiego twierdzenia skłoniła miejscowych badaczy analiza materiału z jakiego zostały wykonane najstarsze fragmenty zabytku. Są to charakterystyczne dla architektury pierwszej poł. XIII w. płyty ceglane oraz cienka "oliwska" cegła. Najstarszą część mostu stanowi arkada o łagodnym łuku, zbudowana właśnie z takiej cegły. Najprawdopodobniej takich arkad jest więcej, lecz zostały zakryte późniejszymi konstrukcjami. Nad późnoromańską arkadą znajdują się bowiem łuki gotyckie, wykonane z grubszej cegły tzw. "palcówki" i są efektem XIV-wiecznej przebudowy mostu. Także przypory podtrzymujące przęsła pochodzą z XIV wieku. Ciekawostką jest fakt, że przęsło mostu nie było na środku prześwitu Bramy Toruńskiej. Powinno być pod obecnymi torami tramwajowymi a jest w znacznej mierze pod chodnikiem od strony Wisły. Świadczy to o wybudowaniu mostu dużo wcześniej przed powstaniem Bramy Toruńskiej. Zapewne most ten był pierwowzorem dla średniowiecznego ceglanego mostu na Placu Zamkowym w Warszawie. Mosty w Grudziądzu i Warszawie należą do kategorii łukowych, wykorzystujących mur arkadowy o grubości około 1-3 m, na który nakładano drewniany pomost. W okresie późniejszym przebudowano je na całkowicie murowane. W Grudziądzu miało to miejsce na przełomie XIV i XV w. Jeśli badania naukowców potwierdzą dotychczasowe ustalenia, most w Grudziądzu będzie najstarszym murowanym tego typu zabytkiem w Polsce.
Most przerzucony nad dawnym kanałem młyńskim prowadził od południa przez Bramę Toruńską do miasta. Na zabytkowe konstrukcje ceglane nałożone są warstwy młodsze, XIX i XX-wieczne. Most do dzisiaj nie stracił swej funkcjonalności i nadal pełni rolę łącznika komunikacyjnego - przebiega przez niego jezdnia, linia tramwajowa i chodnik dla pieszych. Jeszcze w latach siedemdziesiątych XX w. płynęła pod nim woda kanału Trynka, obecnie pod mostem prowadzi alejka spacerowa.
www.it.grudziadz.pl
fot. ze strony
fotoforum.gazeta.pl
