zabytki architektury - budowle sakralne

Kościół w Sarnowie wzniesiono na przełomie XIII/XIV wieku w stylu gotyckim, pierwotnie pod wezwaniem św. Magdaleny. Został zbudowany z kamienia polnego przekładanego warstwami z gruzem ceglanym i granitem łamanym. W górnych partiach i na szczycie nadbudowany cegłą. Świątynia jest jednonawowa, orientowana. Posiada trójbocznie zamknięte prezbiterium, zwieńczone sklepieniem gwiaździstym zrekonstruowanym w 1939 r. Długość kościoła - 24 m, szerokość - 10 m. Od strony południowej znajduje się neogotycka kaplica grobowa Działowskich z końca XIX w., od północy - kaplica i zakrystia z lat 1938-39.
   Kościół był uszkodzony w 1655 r. podczas potopu szwedzkiego, odbudowany przed 1881 r. Kolejnemu zniszczeniu uległ w czasie pożaru w 1938 roku. Odbudowany rok później. Obecnie pod wezwaniem Św. Marcina Biskupa z Tours.
   W prezbiterium lampa wotywna ufundowana przez generała Hallera. W kruchcie tablica pamiątkowa poświęcona generałowi, który tu właśnie na placu przykościelnym co roku 3 maja odbierał wartę honorową.

Budzyński T., Gonia R., Szlakiem gotyckich świątyń, Od Starogrodu do Wielkiego Wełcza, Stolno, 2008
Tablica informacyjna przy kościele św. Marcina w Sarnowie

Kościół znajduje się na skraju wsi, pomiędzy cmentarzem a grodziskiem, przy polnej drodze do Pilewic. (zobacz na mapie). Dojazd własnym pojazdem lub pociągiem relacji Grudziądz - Toruń do stacji Wałdowo Szlacheckie lub Gorzuchowo Chełmińskie, skąd pieszo do Sarnowa.